Het perfecte herfstweer: windstil, vochtig. De ochtend start met mist. Nevel hangt boven akkers en weilanden. In de verte bij het Wad roepen wulpen en ganzen. In de tuin is het stil, op wat schermutselingen van de merels na. Het lijkt of alles in afwachting is van de genadeklap die de eerste vorst zal brengen. Nog een laatste bloem hier en daar. Is dit dan toch de mooiste tijd van het jaar?
Vandaag vieren wij ‘Draadhippeldag’. We markeren daarmee het begin van de herfst.
Geïnspireerd door Henk Gerritsen gedenken wij deze dag Marten Toonder, woordkunstenaar en tekenwonder: ‘Het was pas herfst geworden, maar de bomen waren al kaal; vol schimmel en draadhippel.’ Het citaat komt uit het verhaal ‘Tom Poes en het Bommel-verschiet’, dat in 1984-1985 voor het eerst verscheen in NRC-Handelsblad.
Vanmorgen was het nevelig en de hele tuin hing vol met spinnenwebben en lange draden van plant naar plant. Draadhippeldag valt dit jaar later dan ooit: vorig jaar was het op 22 september zover en in 2017 zelfs al op 16 augustus!
Afgelopen najaar moesten we een paar oude, zieke bomen laten vellen. Heel jammer en we wilden de prachtige houtblokken niet verzagen voor in de haard. Het idee van een ‘stumpery’ sprak ons wel aan. Een stumpery is net zoiets als een rotstuin, maar dan aangelegd met hout. De stumpery ontstond in Engeland onder invloed van de Romantiek, een stroming die de natuur verheerlijkte. In de tweede helft van de negentiende eeuw werd het een rage. Precies de periode, waarin ons huis werd gebouwd.
Tegelijkertijd werden varens razend populair als tuinplanten en er werden veel nieuwe soorten in het Westen geïntroduceerd. Tussen de boomstronken in de stumpery voelen deze schaduwplanten zich uitstekend thuis.
Ons huis is gebouwd in 1868, toen de populariteit van stumpery en varens op een hoogtepunt was. Ik vermoed, dat de dominee die hier zijn intrek nam, ook wel wat van die noviteiten in de tuin had. En wij houden ook erg van varens. Aan de slag dus, met dat hout!
Bij Kwekerij Aan de Dijk vonden we precies wat we zochten: een mooie voorbeeldtuin waarin hout op allerlei manieren is verwerkt met een prachtige natuurlijke uitstraling. En een geweldig assortiment varens en andere schaduwminnaars. In samenwerking van Jan Dijkstra legden we dit voorjaar aan weerszijden van de kas onze houtblokken, en begonnen met planten. Van tuinvrienden krijgen we regelmatig wat leuks ‘voor erbij’ en we sloegen ook onze slag bij varenspecialist Wouter van Driel en primulakwekerij Barnhaven. Wat het hout betreft vind ik ook nog wel eens wat moois op het Wad. En ik kon het natuurlijk niet laten onlangs wat cyclaampjes mee te nemen bij De Kleine Plantage.
Niet alles wat we hebben geplant slaat goed aan. Sommige planten zijn aan de vraatzucht van slakken ten prooi gevallen. En met vakantie gaan in een droge periode was ook niet een goed idee. Maar: het meeste doet het en we zien al een beetje voor ons hoe het over een, twee jaar zal zijn, als alles de hoogte en de breedte in gaat.
Voor komend voorjaar heeft Matthé afgelopen week 1000 sneeuwklokjes geplant. Met de Corydalis de we dit voorjaar van vrienden kregen wordt ook dit stuk tuin vanaf het vroege voorjaar een feest voor het oog.
Er is weer heel wat water gevallen dit weekend! Aan het begin van de avond kwam toch de zon nog even door. Dus gauw naar buiten voor een rondje door de tuin.
De herfst is begonnen. In de voortuin is de zomer echt nog niet voorbij. Wow, wat een wuivende wolken wit!
Laag avondzonnetje in de achtertuin.
De najaarsbloeiers doen het geweldig dit jaar. Colchicum ‘Waterlilly’ zorgt voor een feestelijke ‘grande finale’ in de bakken in de voortuin. Fijn dat deze bollen het hier zo naar hun zin hebben, elk jaar meer bloemen.
In de stumpery mooi bladcontrast. Daar is het ons ook om te doen! Physocarpus opulifolius ‘Diable d’Or’ wordt geflankeerd door varens en Bergenia (een gift, naam onbekend).
Af en toe een flinke bui deze week. En overdag veel zon. De Gymnocladus is als een van de eerste bomen al helemaal in herfsttooi.
