Wat heerlijk om zo laat in het seizoen nog bloemen in de tuin te hebben. En wat voor bloemen! Salvia guaranitica ‘Black and Blue’ blijf ik met Salvia uliginosa toch wel de mooiste Salvia vinden. De naam zegt niets teveel: de zwarte kelkjes zorgen ervoor dat het blauw eruit knalt. Donker en helder. We hebben op De Goudbek nu één plant, een stek uit De Pullenhof, onze vorige tuin. Daar hebben we gemerkt dat Salvia B&B de Nederlandse winter goed kan doorstaan in de volle grond. We hopen dat dat ook in Friesland gaat lukken. Volgend jaar willen we zeker meer van deze schoonheid aanplanten (alleen nog even bedenken waar dan precies).

Vanmiddag woonde ik de opening bij van de foto-expositie van de Friese fotograaf Johannes Bosgra. Hij exposeert zijn werk tot en met 5 januari 2020 in de Schierstins in Veenwouden (FR).

Johannes is een nazaat van de boomkwekers Bosgra, die eind negentiende eeuw o.a. de tuinontwerper Roodbaard en ook Gerrit Vlaskamp van hun ‘groen’ voorzagen. Dat we nu, 150 jaar later, weten wat er in de tuinen allemaal werd aangeplant, is te danken aan de zorgvuldige administratie van Bosgra. Zo weten we ook wat er ooit is aangeplant in onze tuin in Ternaard.

De serie ‘Trees’ in de expositie is geïnspireerd op de Bosgra-bomen die in hun monumentale schoonheid nog steeds in vele tuinen in Noord-Nederland zijn te vinden. Maar gezien hun leeftijd verdwijnen zij langzaam uit het landschap. Dat is ook in onze tuin terug te zien. Van de lange lijst van Bosgra uit 1868 zijn alleen nog een paar schitterende fruitbomen over en natuurlijk onze Goudes. De conditie van de bomen baart ons zorgen: verwaarlozing en in onze ogen ondeskundige snoei hebben de bomen geen goed gedaan. Met name onze Goudes, die hoog boven de pastorie uittorent, is er slecht aan toe. We hopen hem nog een tijdje voor onze tuin te behouden, want o, o, wat is hij mooi! Ook in het donker!

Wat hebben we veel fruit, heerlijke appels en peren. We eten ons klem en maken natuurlijk ook appelmoes. Gisteren naar een recept van Nigella Lawson, met gin en citroen, heerlijk fris. Recept volgt!

In het tuinontwerp is veel plaats ingeruimd voor fruitbomen. We blazen de oude boomgaard nieuw leven in. Leuk om met Carrie Preston bomen uit te zoeken bij Wico Alkema. Prachtig assortiment heeft hij. Veel geproefd, alles is even lekker. Gelukkig hebben we plaats voor veel verschillende soorten!

Opruimen van een hoop (dood) hout en uitdunnen van esdoorn- en essenzaailingen: we maken een takkenril achterin de tuin.

Sinds we hier wonen (maart 2019) werken we met Carrie Preston aan onze tuinideeën. Om toch wat kleur in de tuin te hebben deze zomer, kocht Matthé op de voorjaarsmarkt van Dekemastate een zak dahlia’s. Welke? Dat was een verrassing. We zijn bij met deze vrolijke mix. Vooral het exemplaar met bijna vleeskleurige bloemen valt bij ons in de smaak. Die gaan we overhouden deze winter.

Aan één kant van de tuin groeien onder de fruitbomen stevige vaste planten. Ik had in de winter al mooie grijsbruine silhouetten van de bloeistengels zien staan, die ik niet kon thuisbrengen. In het voorjaar staken behaarde, blauwgrijze bladeren overal de kop op. Geen idee wat het kon zijn. Ondertussen zaten de oude stengels vol met lieveheersbeestjes die er waarschijnlijk in overwinterd hadden.

De planten groeiden als kool en waren al snel meer dan 1 meter hoog. In juni begonnen zich knoppen te vormen. Nog steeds geen idee. Tot er een vriendin langskwam die zei: ‘Joh, dat zoek je toch even op met de plantenapp!’ Zo gezegd, zo gedaan. Griekse alant (Inula helenium) kwam er uit. Ik had er nog nooit van gehoord, terwijl ik toch durf te zeggen dat ik een redelijke vasteplanten-encyclopedie in het hoofd heb. Shame on me, want wat een prachtige planten zijn dit. Nu het hoogzomer is sieren ze de tuin met trossen felgele bloemen op stengels die meer dan 1.50m zijn.

De alant komt van nature voor in West- en Centraal-Azië en is al sinds de oudheid als eetbare en geneeskundige plant bekend. Hij wordt toegepast bij een hele trits aandoeningen: van de  lucht- en urinewegen, de spijsvertering, vermoeidheid, bloedarmoede, reuma, menstruatieklachten, jeukende huidziekten en eczeem tot witte vloed en aambeien. En dan werkt de plant ook nog eens ontsmettend. Je zou denken: ‘Met een alant in tuin kun je het medicijnkastje op de badkamer wel leegruimen! Let wel: niet zelf gaan experimenteren! Gebruik niet zomaar delen van de plant in je maaltijden. Pas plantenextracten e.d. alleen toe op advies van een bevoegd arts.

Bloemen uit de tuin in huis. We hebben zoveel hortensia’s dat ik kan blijven knippen!

Dat hadden we nooit gedacht: vijgen uit eigen tuin! Tegen de achtergevel van het huis staat een nog kleine vijg. Dit voorjaar zat hij (zij?) al tjokvol met vruchten. Maar wij dachten: ‘Dat wordt nooit wat, hier in het noorden.’ En kijk nou eens! Vandaag de eerste zeven geoogst en als het nog een beetje blijft zomeren volgen er nog zeker tien. Eerste smaakoordeel: zalig!

Inmiddels is duidelijk, dat de Japanse 1000knoop zich niet zomaar gewonnen geeft. Maar dat wisten we natuurlijk al ;-( Op alle vier de plekken waar we grond hebben laten afgraven, steekt hij de kop weer op, We graven voorzichtig wortels uit, zeven de grond en het afval gaat in de grijze container.